Gepest? Bedreigd? Leerlingbemiddelaars lossen het op

Hoe zou jij het vinden als er nare sms-jes over je worden verstuurd? Aan de hele klas, behalve aan jou. Het antwoord laat zich raden. Leerlingbemiddelaars van het Montaigne Lyceum delen waardevolle lessen met hun medeleerlingen. Heb respect voor elkaar! Wat de bemiddelaars betreft kun je dan ook met een mobiel voortaan alleen nog bellen en wordt social media aan banden gelegd. "Het kán leuk zijn, maar soms zorgt het voor meer ellende dan je kunt bedenken."

Door Geraldina Metselaar

“Laatst zag ik een kind uit groep 5 al mobiel internetten…” Sophie Arnold (17) schudt haar hoofd. “Ik heb dat nu pas!” Sophie is leerlingbemiddelaar op het Montaigne Lyceum. Ze zit in het laatste jaar van het VMBO Kader. Na haar eindexamen gaat ze een MBO-opleiding volgen tot interieuradviseur. Ook haar medeleerlingbemiddelaar Priscilla van der Toorn is verontwaardigd. “Sommige kinderen zitten écht alleen op hun Xbox of kijken televisie. En als ze dat niet doen, zijn ze aan het msm’en, pingen of mobiel bellen.” Priscilla is 16 jaar en gaat na het eindexamen naar de detailhandelschool. “Dat past bij mij. Mijn eigen winkel runnen. Mijn ouders zijn ook ondernemer.” Ze lacht en legt haar met roze bloemetjes versierde schoolagenda recht voor zich. Inmiddels is ook Wiesje Hangelbroek in sporttenue aangeschoven. Ze moet straks wat lessen lichamelijke opvoeding draaien, dus ze heeft zich vast omgekleed. Wiesje is naast docent, coördinator van de vijftien leerlingbemiddelaars op het Montaigne. “Ieder domein heeft er een paar. Ook jongens hoor! Meestal denken mensen dat alleen meiden het goed kunnen, maar hier lopen een paar jongens rond die het hartstikke goed doen.” Buiten is het ijskoud, er ligt nog wat sneeuw. Maar de lucht is blauw en de zon schijnt krachtig.  

Een school zonder conflicten bestaat niet

Ingeklemd tussen politiebureau, kinderdagverblijf en sportschool ligt het architectonisch vormgegeven Montaigne Lyceum. Hoewel de grens nadert, worden er nog flink wat gebouwen uit de grond gestampt aan de rand van de vinex Ypenburg. Vrachtverkeer dendert af en aan. Je hoort nauwelijks de bel, maar hij gaat toch echt. Een handvol leerlingen snelt naar binnen. Dan zijn de gangen leeg en lesruimtes gevuld. Het Montaigne is een middelbare school waar je terecht kunt voor verrassend en gedegen onderwijs. Een school waar de leerling centraal staat en geen nummer is, onbekend bij leraren of administratie. Het is een brede school – van VMBO tot gymnasium. Er lopen dan ook leerlingen van allerlei pluimage rond, een afspiegeling van onze maatschappij. Een school met alles erop en eraan, inclusief conflicten. “Want”, zo vertelt Roos Havelaar van bureau WellesNietes die de leerlingbemiddelaars opleidt en begeleidt, “een school zonder conflicten bestaat niet. Dat hoort erbij. Het gaat er alleen om hoe je als school, ouders, leraren en leerlingen ermee omgaat. Met de inzet van leerlingbemiddelaars boeken we positieve resultaten. Leerlingen kunnen dat immers zoveel beter oplossen dan wij volwassenen. Zij spreken dezelfde taal.”

Respect groeit
Roos Havelaar en Marlies Sneller begeleiden meerdere scholen bij de inzet van leerlingbemiddelaars voor het oplossen en voorkomen van conflicten. Naast de leerlingen opleiden en begeleiden, vergt het ook een stukje organisatorische inzet van een school. Leraren moeten weten wie de bemiddelaars zijn, maar ook hoe ze zijn te bereiken en in te schakelen. Marlies: “Je kunt ze moeilijk bellen, want een mobiel moet uit tijdens de les.  Ook zie je dat leraren vertrouwen moeten krijgen in het feit dat leerlingbemiddelaars daadwerkelijk in staat zijn een bemiddeling te voltooien. Zoiets moet groeien.” Wiesje herkent dit maar al te goed. Zowel leraren als leerlingen wisten niet goed wie, wat, waar en hoe. Daar heeft Wiesje een tijd geleden belangrijke wijzigingen in aangebracht. De belangrijkste was misschien wel dat door de hele school foto’s van de bemiddelaars zijn opgehangen. “Sommigen vonden dat eerst best eng, maar nu merken ze dat het werkt. Ze worden sneller betrokken bij conflicten en kunnen daardoor eerder een bemiddeling verzorgen. Er groeit respect voor de bemiddelaars. Terecht.”

Ik wil altijd alles oplossen

Leerlingbemiddelaar op een middelbare school word je overigens niet zomaar. Zorgvuldig worden leerlingen door de mentor uitgezocht vanwege bepaalde kwaliteiten. Hun betrokkenheid bij medeleerlingen bijvoorbeeld en sociale vaardigheden. Priscilla van der Toorn wilde heel graag bemiddelaar worden. “Ik werd op de lagere school gepest en dat zorgt ervoor dat je snel ziet en voelt of er iets aan de hand is. Daar kan ik dus iets mee doen, vind ik. Ook om ervoor te zorgen dat anderen er niet te lang mee blijven lopen dat ze worden gepest. Daar word je heel verdrietig van. Ik hoop dan ook dat leerlingen naar ons toe komen. Het maakt niet uit waar ze mee zitten. Maar als je je bedreigd voelt, bijvoorbeeld via msm of op Facebook, stap naar een bemiddelaar. Ook vrienden, leraren en misschien ook wel ouders, zouden sneller aan de bel kunnen trekken.” Bemiddelaar Sophie Arnold is een natuurtalent. Ze wil graag helpen, staat ferm op beide benen en kijkt je recht in de ogen aan. “Ik wil altijd alles oplossen. Dat zit in me. Mijn moeder doet dat ook.” Priscilla herinnert zich nog goed dat in het eerste jaar Sophie er altijd met haar neus bovenop stond als er iets aan de hand was. Sophie moet lachen en knikt. “Ja, dat ben ik echt.”

Actie
Na een cursus (die wordt afgesloten met een officieel certificaat) bij bureau WellesNietes starten de leerlingbemiddelaars . Sinds de 2e bemiddelen Sophie en Priscilla samen ruzies en conflicten. “Soms gaat het nergens over”, vindt Sophie, “iemand heeft een gummetje gepikt.” Priscilla: “het gaat natuurlijk wel ergens over. Er was al langer iets aan de hand. Kleine ergernissen. En wat dacht je van roddelen? Bijvoorbeeld dat iemand een nieuwe tas heeft of over een meid die er met een jongen vandoor gaat die eigenlijk het vriendje is van een ander. De kans is groot dat een van die meiden op Hyves! of via sms laat weten dat ze die ander na schooltijd opwacht of in de pauze in elkaar gaat slaan. Heel bedreigend.” Wiesje Hangelbroek beaamt dat juist dit soort dingen verschrikkelijk uit de hand kunnen lopen als niemand daar iets aan doet, of actie in onderneemt. “Dat vergt een andere manier van denken. Binnen school bestaat er gelukkig nu voor dit soort situaties een vast protocol, waarbij alle leraren een front vormen en gezamenlijk de situatie te lijf gaan. Rust brengen, de betrokken partijen uit elkaar halen.”

Als de leerlingbemiddelaars worden ingezet bij een conflict, is het eerste wat ze doen onderzoeken wat er nu precies aan de hand is. “Soms zitten we hier met een hele klas,” vertelt Sophie, “dat werkt helemaal niet, want niemand weet meer wie nu met wie ruzie had en er is een hoop gescheld over en weer. Doordat er veel groepjes zijn, kiezen ze partij voor elkaar. Dat maakt het lastig.” Priscilla vervolgt. “Praten willen ze meestal niet. Maar als we het dan toch voor elkaar krijgen om de jongens of meiden die een conflict hebben bij elkaar te krijgen, is het eerst schelden en vloeken of ze gaan met de ruggen naar elkaar toe zitten. Vreselijk is dat.” De leerlingbemiddelaars moeten als onpartijdige factor bij zo’n bemiddeling alle zeilen bijzetten. Rustig blijven, elkaar aan het woord laten, geen vooroordelen hebben en doorvragen: wat is er nu precies aan de hand? “Het belangrijkste is dat iedereen aan het woord komt en niet dat ze tegen elkaar blijven schelden.” Pas als ze elkaar (al is het schoorvoetend) een hand hebben gegeven, zijn Sophie en Priscilla tevreden. Een paar weken later gaan ze nogmaals buurten. Loopt het goed, dan is de bemiddeling klaar. “Laatst zag ik twee meiden die flink ruzie hadden, samen naar de tram lopen. Dan ben ik heel trots.”

We hebben allemaal vooroordelen

In de paar jaar dat ze nu bemiddelaar zijn, zien Priscilla en Sophie best veranderingen in de conflicten. Het wordt harder, heftiger ook. “We moeten echt leren elkaar te respecteren. Dat is toch waar het elke keer om gaat. Leef je in hoe die ander zich voelt en hoe jij je zou voelen als je die ander was.” Ook het klitten in groepjes vinden Sophie en Priscilla moeilijk. “Dit zorgt vaak voor problemen. Kinderen doen dingen waar ze eigenlijk niet achter staan, maar ze doen het omdat ze graag bij de groep willen horen.” Op het Montaigne Lyceum worden regelmatig verrassende projecten georganiseerd om een positieve groepsvorming te bewerkstellingen. Er wordt gemixed en gematched van VMBO tot gymnasium. Samen doorlopen de leerlingen onderdelen uit het lesprogramma en leren ze van elkaar. “Ik ken nu zowat alle leerlingen hier op school. Dat is hartstikke leuk en geeft je een veilig gevoel”, zegt  Sophie. “Want, we hebben allemaal vooroordelen. Dat zijn nerds, dat zijn buitenlanders. Over ons zeiden ze in het begin dat we dom waren. Omdat we blond zijn. Dûhh. Maar als je elkaar op een andere manier leert kennen, dan merk je dat iemand gewoon leuk is. Anders misschien, maar wel leuk. ” De bel gaat, Sophie en Priscilla staan op en hangen hun tas aan de arm. De gangen stromen vol. Even later zitten in de kantine groepjes leerlingen bij elkaar. Ze kletsen en eten boterhammen. Buiten smelten de laatste restjes sneeuw in de zon.

www.montaignelyceum.nl
www.bureauwellesnietes.nl
www.gmtekst.nl

Reacties

Populaire posts